TÊN ĐỀ TÀI CỦA NCS NGUYỄN THỊ BÌNH: Bảo vệ quyền con người bằng quy định về các tội xâm phạm tình dục theo Luật hình sự Việt Nam

Ngành : Luật hình sự và tố tụng hình sự

Mã số: 9380104

Năm bảo vệ: 3/2021

Cơ sở đào tạo: Đại học Luật Hà Nội.

Tóm tắt nội dung:

Việc tôn trọng, bảo đảm và bảo vệ quyền con người, luôn đã và đang là những nỗ lực trong mọi hoạt động và bằng nhiều các biện pháp khác nhau của Đảng và Nhà nước ta. Trong các biện pháp đó, luật hình sự được xem là công cụ hữu hiệu để bảo vệ quyền con người. Vai trò của luật hình sự trong việc bảo vệ quyền con người thể hiện ở việc quy định là tội phạm các hành vi xâm phạm quyền con người nghiêm trọng và hình phạt đối với các hành vi đó. Mỗi quy định trong từng điều luật là sự thể hiện nhận thức, tâm huyết và sự nỗ lực trong việc bảo vệ những quyền tự nhiên, thiêng liêng cơ bản mà cả nhân loại đều hướng tới. Hơn nữa, luật hình sự là ngành luật nội dung, đóng vai trò quan trọng nhất trong việc bảo vệ quyền con người và có mối quan hệ chặt chẽ với ngành luật tố tụng hình sự. Chỉ khi luật nội dung quy định và quy định phù hợp thì luật tố tụng hình sự mới thực hiện được vai trò của nó trong việc thực thi công lý, đưa vấn đề bảo vệ quyền con người hiện hữu trong thực tiễn.

Trong số các tội phạm được quy định trong Bộ luật hình sự Việt Nam thì có rất nhiều tội phạm xâm phạm đến quyền con người. Tuy nhiên trong số đó, các tội danh được quy định tại chương các tội xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm là thể hiện rõ nét nhất những quyền cơ bản nhất của con người được pháp luật hình sự bảo vệ. Đối với nhóm tội danh các tội xâm phạm tình dục cũng là một trong số các tội phạm cụ thể được Bộ luật hình sự quy định trong Chương này để nhằm bảo vệ các quyền con người thiêng liêng và cơ bản.

Vì vậy, cần nghiên cứu phân tích, đánh giá quy định về các tội xâm phạm tình dục trong luật hình sự Việt Nam, đặc biệt là trong Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), trong sự đối chiếu nó với các quy phạm trong luật hình sự quốc tế và thực tiễn tình hình tội phạm là cần thiết. Từ đó đề xuất các phương hướng hoàn thiện quy định của pháp luật hình sự về các tội xâm phạm tình dục tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình xử lý tội phạm, bảo vệ quyền của nạn nhân bị xâm hại. Kết quả của quá trình này cũng sẽ tạo cơ chế mở rộng phạm vi tiếp cận công lý cho phụ nữ, trẻ em và một số đối tượng thuộc nhóm người yếu thế bị lạm dụng tình dục. Bên cạnh đó, những kết quả của quá trình phân tích và đối chiếu quy định pháp luật sẽ nâng cao nhận thức cho các cơ quan tư pháp trong quá trình áp dụng pháp luật để xử lý tội phạm. Đây là việc làm có ý nghĩa khoa học xã hội sâu sắc, là cơ sở vững chắc đảm bảo tốt hơn quyền con người. Đó là lý do để tác giả chọn đề tài "Bảo vệ quyền con người bằng quy định về các tội xâm phạm tình dục theo luật hình sự Việt Nam” để làm đề tài nghiên cứu sinh của mình.

Luận án là công trình khoa học có giá trị tham khảo cho việc nghiên cứu về chính sách pháp luật hình sự Việt Nam đối với các vấn đề sau

- Lý luận về việc bảo vệ quyền con người bằng quy định về các tội xâm phạm tình dục trong pháp luật hình sự Việt nam một cách toàn diện và hệ thống. 

- Đánh giá mức độ tương thích giữa quy định về các tội xâm phạm tình dục trong pháp luật hình sự Việt Nam với các chuẩn mực quốc tế, cũng như kinh nghiệm lập pháp của một số nước về các tội xâm phạm tình dục trong bảo vệ quyền con người.

- Những hạn chế trong bảo vệ quyền con người qua những bất cập trong quy định về các tội xâm phạm tình dục trong luật hình sự Việt Nam.  

- Đưa ra các kiến nghị hoàn thiện pháp luật hình sự Việt Nam về các tội xâm phạm tình dục nhằm tạo cơ sở để bảo vệ quyền con người một cách hiệu quả nhất.